Gastschrijver: 
De ‘tegenstanders’ van Zwarte Piet vinden iedereen die Sinterklaas viert een racist. De ‘voorstanders’ maken hun opponenten uit voor onaangepaste aanstellers. Mede door de veelgeroemde social media loopt ook dit gesprek uit in intolerantie, wij-zij denken, argumentatie ad hominem, schelden en dreigen. Daardoor zien we alleen nog het schandaal (racisme versus overgevoeligheid), en al lang niet meer het achterliggende probleem (omgaan met cultuuruitingen in een veranderende samenleving).
Wie objectief kijkt naar de traditionele Zwarte Piet herkent daarin direct het racistische beeld van de lenige, domme en angstaanjagende neger. Zwart van roet? Zoals de Nederlands/Amerikaanse komiek Greg Shapiro zegt: ‘de Nederlandse kachelpijpen zijn dan wel de enige waar je niet alleen zwart, maar ook met lippenstift, kroeshaar en gouden oorbellen uitkomt’.
Tegelijk ziet de objectieve beschouwer dat Sinterklaas vierende Nederlanders op geen enkele manier blijk geven van een racistische interpretatie van Zwarte Piet. Zij zien het oprecht als iets van hun eigen cultuur, een traditie die losstaat van elke betekenis anders dan een kinderfeest, surprises maken en pakjesavond.
Twee botsende waarheden dus. Ofwel Zwarte Piet is een betekenisloze culturele traditie en de ‘tegenstanders’ zijn dus onaangepaste, politiek correcte zeikerds. Ofwel het is discriminerend en vooroordelen bevestigend en de ‘voorstanders’ zijn dus racisten. Deze of/of opstelling zie je tegenwoordig in allerlei discussies: wie niet voor is, is tegen en andersom. Volwassen omgaan met je eigen gedachten en gevoelens impliceert echter dat je ze kunt zien als relatief. Als niet absoluut waar of onwaar, maar als een persoonlijke representatie van de werkelijkheid. Dat maakt het mogelijk twee botsende waarheden in jezelf te dragen. Je kunt je storen aan iets, zonder het direct op je persoon te betrekken. Zonder meteen ‘anderen’ daarvoor verantwoordelijk te houden. En zonder te eisen dat zij daarmee stoppen.
Hoe zou het zijn als de mensen die Zwarte Piet ervaren als racistisch, tegelijk zouden inzien dat het zo helemaal niet is bedoeld en dat Sinterklaas ook iets van waarde vertegenwoordigt? En wat als de Sinterklaasvierders zouden accepteren dat mensen aanstoot nemen aan het beeld van Zwarte Piet en dit willen aanpassen aan een nieuwe samenleving? Zouden we zonder al die polarisatie niet veel gemakkelijker komen tot een gulden middenweg? Ik pleit voor een langzame overgang van Zwarte Piet naar Bonte Piet, in alle kleuren van de diversiteitsregenboog. We doen het voor de kinderen, zegt iedereen. Geloof me, de kinderen vinden het allemaal best!
foto: Sharon McCutscheon via Pexels
Coachy.nl