Hoe word ik een rat? De kunst van het konkelen en samenzweren

Joep Schrijvers geeft met dit boek een kijkje in de politieke binnenwereld van organisaties. Hoe mensen op alle niveaus hun ziel en zaligheid verkopen voor persoonlijk gewin.

Hoe word ik een rat?

Is een ander soort managementboek. Het boek laat een volstrekt andere manier van bedrijfsvoering zien dan in de bekende managementboeken.

Het is schokkend om te lezen tot hoeveel hufterigheid mensen in staat zijn. Aan de andere kant bevestigt het de verhalen van bedrijven die de vernieling in gedraaid zijn door de ‘betere’ graaicultuur.

Veel voorbeelden

Zo passeert in een interview van RTLZ met Schrijvers de directeur van woningbouwvereniging Rochdale. Die man vond het gepast om op kosten van het bedrijf in een Maserati rond te rijden.

Bizar? Het bevestigt wel dat wat Schrijvers vertelt niet uit de lucht is gegrepen. Tegelijk maakt hij pijnlijk duidelijk dat we ons geen illusies moeten maken.

‘Het spel’ wordt overal gespeeld

Hij geeft voorbeelden uit “eerste en tweede hand” van gemeentebesturen, ziekenhuisdirecteuren, schooldirecties en vele anderen. In zijn voorwoord bedankt hij weinig subtiel, de mensen die hij heeft ontmoet voor hun gore streken. 

Meedoen en niet laf zijn

Het doel van het boek is je in te wijden in de geheimen van het ondermijnen van bazen. En hoe je collega’s en medewerkers kunt ‘runnen’ (gebruiken) voor jouw goede zaak. De insteek is steeds pas je aan en wordt minstens zo rattig, anders delf je het onderspit. Mocht je dan op het eind toch nog verliezen, dan is het lafste wat je kunt doen – je ziek melden.

Opbouw van het boek

Het boek begint met een ‘Welkom in het riool’. Waarna een  inwijding volgt over het waarom van rattigheid en de ontstaansgeschiedenis. Hoofdstuk twee biedt een zelftest om te bepalen of je een domme, een sluwe of een gore rat bent.

Daarna komt de praktijk “In de arena” aan de orde en de “Bronnen van macht”, waarvan netwerkmacht als de meest eenvoudige en meest gebruikte wordt genoemd. Hij beschrijft uiteenlopende tactieken, waarbij steeds de keus is voor een meer defensieve dan wel een offensieve actie. En ook het onderscheid tussen ‘goede’ en ‘ware’ redenen krijgt ruim aandacht.

Aan het eind van het boek zet Schrijvers het geheel in een historisch perspectief. Via Plato, het christendom en het Vaticaan, Machiavelli komt hij uiteindelijk bij de filosoof Nietzsche. Met hem komt hij tot iets als berusting: Wij mensen kunnen er niets aan doen. Het zit in ons zijn, een aangeboren wil tot macht.

Voor wie

Voor iedereen die geïnteresseerd is in verleidingen van de macht. Om het spel te herkennen en te kiezen wel of niet meedoen. Alles wat je als moreel ethisch en verantwoord beschouwt wordt in dit boek onderuit gehaald.