Wat is dat toch met beleidsmakers, stadsontwikkelaars en andere vormgevers? Wat drijft hen toch om iets te ontwerpen wat net niet past voor de gebruikers. Zitten ze zelf nooit op de fiets? Hebben zij niet te maken met onlogische regeltjes en vullen ze nooit een formulier in?
Olifantenpaadjes
Zo stond ik laatst op een kruising met keurig aangelegde fietspaden tussen Hilversum, Soestdijk en Baarn. Er tussenin lag een grasveldje. Op de foto zie je wat er gebeurt, overal wordt gefietst behalve op de aangelegde paden. Wij mensen kiezen voor de kortste weg. Als ze er niet zijn, dan maken we ze zelf de olifantenpaadjes¹.
Het kan anders
Ik stel voor om eerst af te wachten hoe mensen de ruimte gebruiken. En dan de ingesleten paden pas te asfalteren. Dan komen er geen paden te liggen op plaatsen die toch niet worden gebruikt. Het gras blijft groen en iedereen is tevreden. Bovendien wordt zo ook de gevaarlijke Hilversumse paal-en-draad oplossing voorkomen. In het donker zis het niet te zien. Het is als met coaching en adviseren. Een advies – hoe goed bedoeld ook – wordt zelden geaccepteerd. Het verdwijnt in de spreekwoordelijke la. Bij coaching komt de gecoachte zelf tot een oplossing waar hij achter staat.
Veranderingen
Het zijn niet alleen stadsontwikkelaars die onpraktische oplossingen bedenken. Bij de overheid en binnen organisaties gaat het net zo. Er worden plannen bedacht over werkprocessen die in de praktijk onwerkbaar blijken. Dan volgt bijstelling op bijstelling. Wat veel extra geld en tijd kost. Bovendien gaat het gepaard met frustraties en conflicten aan de kant van de beleidsmakers, de opdrachtgevers en de gebruikers. Wat weer ten koste gaat van de motivatie, want waar doe je het allemaal voor.
Brainstorm
Meer afstemming vooraf tussen bedenkers en gebruikers is nodig. En dan niet passief met elkaar in vergadering, maar actief met de situatie of fysiek op de locatie samen aan de slag. Ook een brainstorm kan het zicht op andere invalshoeken vergroten. Onderschatte ideeën kunnen vaak leiden tot oplossingen voor problemen waar nooit eerder aan is gedacht. Het toont de beperking van ingeslepen oplossingen aan.
Een voordeel van deze aanpak is dat plannen waar iedereen over mee kon praten, eerder wordt geaccepteerd. Bovendien nemen de meedenkers dan als vanzelf de rol van ambassadeur op zich, wat bredere acceptatie positief beïnvloedt. Als de nieuwe situatie maar iets toevoegt en er een goed verhaal bij is!