Het laatste weekend van maart ligt al weer achter ons. De klok is weer een uur vooruit gezet. Gedurende zeven maanden staat de “gewone” wintertijd op zomertijd.
De interne biologische klok
Dat uur gaat in tegen ons natuurlijke ritme van dag en nacht. Het is maar een uurtje en toch raak ons bioritme van slag. Vorige week werd het al licht als de wekker om zeven uur afliep, nu is het weer donker. Terwijl het ’s avonds later donker wordt. Onze interne klok reageert daarop. We hebben tijd nodig om aan de verschuiving te wennen.
Een kleine jetlag
Door het vooruit zetten van de klok raken we uit ons natuurlijke ritme. Het is vergelijkbaar met een jetlag. Veel mensen voelen zich de eerste dagen brak en somber. Sommigen klagen over vermoeidheid en concentratieverlies. Anderen komen moeilijk in slaap en worden ’s morgens niet vanzelf wakker. Niet zo gek want het is donker terwijl je net begon te wennen aan het licht en het geluid van de vogels. Er zijn zelfs meer verkeersongelukken in de week na het vooruit zetten van de klok.
Ook de dieren reageren op die kunstmatige tijdsovergang. De aanpassing aan het nieuwe dag/nacht ritme duurt soms wel twee weken. Koeien geven in die periode minder melk. Kippen leggen minder eieren.
Het effect van de zon
Klachten over sombere gevoelens vallen mee als de zon volop schijnt en het kwik zomerse waarden bereikt.
Dus niet zoals in 2013 toen het KNMI in de week van 22 tot en met 26 maart sprak van een “… door een snijdende oostenwind met een gevoelstemperatuur tussen de -10 en -15 °C”.
Sociale jetlag
Het grote voordeel van de zomertijd zijn de lange avonden. Je kan ’s avonds nog lang met licht naar buiten. En daar maken we dankbaar gebruik van. Bij een beetje aangename temperatuur pakken we graag nog een terrasje. En in de tuin staan de barbecues klaar voor gebruik.
Maar al die gezelligheid kent een keerzijde. Volgens onderzoekster Martha Merrow lijdt 80% van de Nederlanders aan een voortdurende sociale jetlag. En dat komt doordat we ons laten leven door de sociale klok. Consequent gaan we voorbij aan onze eigen biologische klok. Voortdurend raakt de regelmaat van ons unieke bioritme ontregeld. De gevolgen daarvan zijn stress, depressie, obesitas en hartaanvallen.
Help je biologische klok
Hoe je je weert tegen de gevolgen van de zomertijd, weet je natuurlijk al lang. Hier toch nog wat tips:
- Luister liever naar je biologische klok dan naar je wekker, adviseert mevrouw Merrow.
- Pak het ochtendlicht binnen of achter het glas. Het geeft energie.
- Hou je van hardlopen doe dat dan ’s morgens vroeg.
- Geef toe aan de drang om even in te zakken, pak die powernap.
- Dim de eerste weken ’s avonds het licht wat meer.
- Zet je beeldschermen uit, wacht niet tot je naar bed gaat. Blauw licht verstoort je ritme.
- Reinheid, rust en regelmaat helpen je de zomer door. Doe het een beetje rustig aan, als het kan.
Energiebesparing, zin of onzin
De oliecrisis van 1973 was aanleiding voor energiebesparende maatregelen. Wat is nieuw. Een van die maatregelen was de invoering van de zomertijd in 1977. Inmiddels blijkt uit allerlei studies dat de besparing beperkt is. Veel mensen zijn voor het afschaffen van het verzetten van de klok.
In 2018 besloot het Europees Parlement tot een onderzoek naar de effecten ervan. Het resultaat is dat de zomertijd in maart 2021 gedeeltelijk werd afgeschaft. Dat betekent dat niet alle EU landen meer verplicht zijn de zomertijd in te voeren. Nederland heeft er voor gekozen het nog even te laten zoals het is, dat betekent dat de klok in de nacht van 26 op 27 maart 2022 weer een uur vooruit ging.
foto: Piro4d via Pixabay
Coachy.nl