Hoe actief luister jij?

Ik heb een luisterend oor, zei hij vaak. Hij hoorde de woorden. Wist precies wat iedereen zei. Sloeg het op en kon het letterlijk herhalen, maar begrijpen deed hij het niet.

Meer dan woorden alleen

Luisteren is meer dan horen wat gezegd wordt. Het is horen met je zintuigen, zodat je kunt waarnemen, begrijpen en voelen waar het om draait.

Luisteren, we doen het vanaf de dag dat we geboren zijn, altijd en overal. Je zou dus denken dat we er dus behoorlijk goed in zijn.

Maar als dat waar was, had Leo F. Buscaglia (1924-1998) dit gedicht nooit geschreven:

Luisteren
Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij adviezen te geven,
dan doe je niet wat ik je vraag.

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint me te vertellen
waarom ik iets niet zo moet voelen als ik het voel,
dan neem je mijn gevoelens niet serieus.

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij denkt dat je iets moet doen
om mijn probleem op te lossen,
dan laat je me in de steek
hoe vreemd het ook mag lijken.

Dus, alsjeblieft,
luister alleen maar naar me
en probeer me te begrijpen.

En als je wilt praten, wacht dan even
ik beloof je dat ik op mijn beurt naar jou zal luisteren.

Actief luistergedrag graag

Het klinkt tegenstrijdig, toch zit hier de kloe. Actief luisteren draait om aandacht, concentratie, geduld, inleven en contact. En het maakt niet uit of je nou met je kinderen, de bakker of met je toekomstige werkgever praat.

Aandacht

Met aandacht luisteren is oogcontact maken en oprecht interesse tonen. En dat is vaak al moeilijk. Als ik mijn aandacht verdeel over de krant die ik zit te lezen en manlief die wil weten wat we eten gaat het al mis. Maar als hij concludeert dat we dus spaghetti eten, ben ik er helemaal bij. Nee joh, dat kan niet. Je weet toch dat de tuin vol snijbonen staat. Ik heb een moestuin 🙂

Concentratie

Het kost mij soms moeite om geconcentreerd te blijven als iemand een stopwoordje heeft of een tic. Bij het journaal is een verslaggever die voortdurend trekkebekt als hij verslag doet van een gebeurtenis. Ik hoor echt nooit wat hij vertelt.

Geduld

Iets anders waar ik ook wel een handje van heb. Als iemand zoekt naar woorden ga ik automatisch helpen en zinnen aanvullen. Geduld, de ander de tijd geven om te denken en eigen woorden te zoeken, is ook hier een schone zaak.

Nog zo iets. Iemand uit laten praten. Als ik iets hoor waar ik het echt helemaal niet mee eens ben, heb ik de neiging daar direct tegen in te gaan. De basis van een conflict is dan geboren.
Als je goed wilt luisteren is het juist fijn om je eigen oordeel even uit te stellen. Te horen welke gedachtegang de ander heeft. En heel misschien kom zelfs jij tot andere ideeën.

Inleving

Ja-maar is het nieuwe ‘nee’ schrijft Paulien Cornelisse in “Taal is zeg maar echt mijn ding.” Let maar eens op als jij voorstelt om vanavond uit eten te gaan en je hoort Ja, maar ik heb vlees vanmorgen al uit de vriezer gehaald. Nou dan weet jij wel hoe laat het is. Hij heeft dus geen zin.

Spiegelen verbaal en non-verbaal

Af en toe samenvatten wat de ander zegt en doorvragen om beter te begrijpen is ok. Samengevat LSD: Luisteren, samenvatten, doorvragen en woorden van de ander gebruiken.

Ondertussen houd je oogcontact met de spreker en doe je een pantomime. Non-verbaal spiegel je gedrag in houding, beweging en toon. Dat helpt om je in te leven en het wekt vertrouwen. En dat is goed voor het contact. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je irritant gaat na-apen, maar dat snap je zelf ook wel 🙂

Weet jij al hoe actief jouw luistergedrag is? Reageren mag altijd.

foto: miss millions Flickr.com