Ben jij altijd hetzelfde? Maakt het jou niet uit of je op je werk bent, in de kroeg of op een netwerkbijeenkomst waar je niemand kent?
Ben jij altijd jezelf?
Volgens Eric Berne zijn er zes manieren van sociale interactie. Dat contact met anderen is te herkennen aan de patronen. Het is een vorm van tijdstructurering waar we van nature behoefte aan hebben.
Geef je je makkelijke bloot?
De manieren variëren van terugtrekken en helemaal niet deelnemen aan groepsactiviteiten tot intens, vertrouwelijk contact. De ene manier is oppervlakkiger en veiliger dan de andere, waar je meer van jezelf bloot geeft. Hoe meer je van jezelf laat zien hoe hoger het risico op erkenning of miskenning.
- Terugtrekken
- Dagdromen, overgeven aan fantasieën, nadenken of mediteren.
- Positief: helemaal in contact met jezelf.
- Negatief: als het bewust vermijden van contact betreft.
- Het is de beste verdediging tegen afwijzing want je loopt geen risico.
- Het delen van voorspelbare vaste gewoontes. Zoals handen geven bij een kennismaking of elkaar dagelijks “goedemorgen” wensen. Het zijn formele rituelen; aangepast gedrag volgens gangbare normen en tradities.
- Het is prettig totdat het betekenisloos automatisme wordt.
- Er is weinig risico op afwijzing vanwege de voorspelbaarheid.
- In het hier-en-nu doelgericht op resultaat, zoals bij het werk, het sporten, het doen van de boekhouding of een andere taak.
- Positief: om voorwaardelijke erkenning te krijgen.
- Negatief: als het alleen gericht is op de beloning of waardering.
- Er is een zeker psychologisch risico van positieve of negatieve erkenning.
- Oppervlakkig praten – babbelen over auto’s, sport, kleding, koken; meningen ventileren; moppen vertellen; roddelen. Praten over iets maar niet gericht op actie. Het komt na de rituelen en is minder formeel.
- Positief: een veilige manier om aangenaam contact met elkaar te maken en elkaar af te tasten.
- Negatief: als het enige doel is de tijd te doden of anderen te beschadigen.
- De voorspelbaarheid op acceptatie is minder groot dan bij rituelen, want je laat meer van jezelf zien.
- Patroon van complementaire transacties met bijbedoeling dat telkens herhaald wordt en leidt naar een voorspelbaar negatief resultaat. Verantwoordelijkheden worden op elkaar afgeschoven. Het is de basis van conflicten.
- Resultaat: Je voelt je slecht over jezelf en anderen.
- Altijd negatief: Het is een manier om problemen in stand te houden, manipulatief en herhalend (de dramadriehoek).
- Het psychologisch risico op miskenning is hoog.
- In het hier-en-nu, mensen zijn zichzelf, authentiek en congruent zonder verborgen agenda’s.
- Altijd positief: Er is een hoge mate van intimiteit en vertrouwen. Er is oprechte en constructieve uitwisseling van behoeften en gevoelens zonder miskenning. Ook al is er kritiek op elkaars gedrag.
Hoe heb je je tijd besteed?
Verdeel vervolgens de cirkel in taartpunten. Elke punt staat voor de hoeveel tijd dat je bezig was met een van de zes vormen van tijdstructurering.
Wil je het laten zoals het is, doe dan niets.
Wil je het anders? Teken dan nog een cirkel en geef aan hoe je je tijd wel wilt gebruiken.
Mens erger je niet
In Games people play geeft Berne veel voorbeelden van tijdverdrijven en spelen. Het verscheen al in 1967. Hoewel hier en daar gedateerd, zeker waar het de rol van vrouwen betreft, zijn de beschreven situaties nog altijd herkenbaar. Het is het meest bekende boek van Berne. De Nederlandse versie, Mens erger je niet, is alleen nog tweedehands verkrijgbaar.
Andere sollicitatietips vind je hier:
foto: 123.rf