Zelfreflectie

Zelfreflectie is als in de spiegel kijken en jezelf kritisch onder de loep nemen. Alle mooie en minder mooie eigenschappen van alle kanten bekijken. Door zelfreflectie leer je jezelf kennen, het vergroot je zelfkennis en zelfinzicht.

Wat is reflectie

Letterlijk is reflecteren weerkaatsen; weerspiegelen (van Dale). Een horlogeglas waarop een straal zonlicht valt weerkaatst het licht. De spiegel waar jij in kijkt weerspiegelt jouw evenbeeld. Je ziet de buitenkant van jezelf in het spiegelbeeld.
Figuurlijk betekent reflecteren naar jezelf kijken. Alsof je naar je interne spiegelbeeld kijkt. Reflecteren is dan een proces van waarnemen en betekenis geven aan ervaringen. Om vervolgens te bepalen of reacties en handelingen passend waren of een volgende keer om een andere aanpak vragen. Reflecteren is zo een manier van leren.

Reflectie helpt bij het beter begrijpen wat er speelde. Niet alleen bij de persoon zelf ook bij de omgeving. Op basis van de inzichten is het mogelijk gedrag en/of werkhouding verder te ontwikkelen. Reflectie is dan ook hèt leerinstrument voor persoonlijke en professionele ontwikkeling.

Met een reflectie onderzoek je zowel positieve als negatieve ervaringen. Het gaat steeds om het objectieve resultaat. Dus je oordeelt niet zoals je zou doen bij een evaluatie.
Leren door reflectie kan op drie verschillende niveaus :

1. Weten wat ik doe? = gedrag
2. Weten waarom ik het doe? = overtuigingen
3. Weten waarom ik het wil? = waarden en drijfveren

Samen vormen ze de learning loop:

• gedrag is single loop leren – Je kijkt naar wat je deed. Voldoet het of toch niet? Bepaal of je wel of niet je gedrag aanpast.
• overtuigingen zijn double loop leren – Je kijk naar de reden waarom je iets doet of er juist voor koos om iets niet te doen. Wat denk je? Wat vind je er eigenlijk van? Wat neem je voor waar aan?
• waarden en drijfveren zijn triple loop leren, het diepste niveau – Je kijkt naar wat je wilt. Onderliggende vragen zijn hier Wie was ik? Wie ben ik geworden? En wie wil ik zijn?

Reflecteren is een doelgerichte activiteit die de (zelf)kennis vergroot. Je doet het in groepen, als intervisie en supervisie, of alleen.